چسبیدن پوسته به جوجه‌ هنگام خروج از تخم، ناشی از چندین عامل است. این عوامل به‌طور مستقل یا ترکیبی موجب چسبیدن پوسته به جوجه‌ها و مرگ آن‌ها شده، پس ممکن است نیاز به مداخلات خاصی برای جلوگیری از این مشکل باشد.

1- رطوبت پایین دستگاه در طی جوجه کشی:

هنگامی که مقدار رطوبت در محیط به حد کافی نباشد، پوسته تخم‌ها به‌مرور خشک و شکننده شده، به‌طوری‌که جوجه در حال رشد به آن چسبیده و نمی تواند به‌راحتی از تخم خارج شود. این وضعیت علاوه بر این که موجب مرگ جوجه‌ها می‌شود، بر کیفیت و سلامت  آن‌ها هم تأثیر منفی می‌گذارد.

2- دمای نامناسب دستگاه در طی فرآیند جوجه کشی:

دمای نامناسب در دوره جوجه کشی نه‌تنها مانع از خروج طبیعی جوجه‌ها از تخم می شود، بلکه به آسیب‌های جسمی و کاهش نرخ بقا هم منتهی می‌شود.

چون در این حالت، جوجه‌ها در شرایطی غیرطبیعی و پرتنش قرارمی گیرند که موجب افزایش استرس و کاهش قدرتشان برای تلاش به سمت آزادی می‌شود.

3- سن و میزان کهنگی تخم‌ها:

تخم‌های قدیمی‌تر یا آن‌هایی که در شرایط غیر مطلوب نگهداری شده‌اند، به‌ راحتی دچار چسبندگی می‌شوند.  تخم‌ها باگذشت زمان و عدم رعایت دما و رطوبت مناسب، به‌ مرور زمان از ویژگی‌های مطلوب خود فاصله میگیرند و درنهایت چسبیدن پوسته به جوجه‌ موقع خروج از تخم به چالش تبدیل می‌شود.

4- کیفیت پوسته تخم:

پوسته‌های ضعیف  و یا آسیب‌دیده به‌راحتی موجب چسبیدن جوجه به آن‌ها شده که این امر نه‌تنها فرآیند خروج را دشوار می‌کند، بلکه سلامت جوجه‌ها راهم به خطر می‌اندازد.

چون در هچنین شرایطی فشارهای غیرضروری بر روی جوجه‌های در حال رشد و درنهایت نتیجه‌ای نامطلوب برای آن‌ها به بار می‌آورد.

5- تغذیه نامناسب مرغ مولد:

تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری عواقب بسیارجدی بر کیفیت تخم‌ها دارد. وقتی مادر از مواد مغذی کافی محروم ‌باشد، ساختار و ترکیب تخم‌ها تحت تأثیر قرارمی گیرد و این امر به چسبیدن پوسته به جوجه منجر می‌شود. این مشکل نتایج نامطلوبی در تکامل و رشد جوجه‌ها ایجاد می‌کند.

تخم نطفه دار طیور

6- چرخش نامنظم و یا عدم چرخش صحیح تخم‌ها در زمان هچر:

چرخش نامنظم تخم‌ها یکی از عوامل بسیار مهم در فرآیند رشد جنین می باشد که تأثیرات موثری بر شکل‌گیری جوجه دارد. این حرکت ضروری به جنین اجازه میدهد تا به‌طور یکنواخت در محیط مرطوب و گرم تخم قرارگرفته و از چسبیدن پوسته به جوجه‌ موقع خروج از تخم جلوگیری شود. عدم رعایت این چرخش صحیح باعث بروز مشکلاتی مثل ناهنجاری‌های جسمی یا حتی مرگ جنین می‌گردد.

7- کمبود رطوبت در زمان ذخیره‌سازی تخم‌ها در انبار:

رطوبت کافی در فرآیند ذخیره‌سازی تخم‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چون سطح رطوبت ایده‌آل بین 75 تا 80 درصد تضمین‌کننده سلامت و کیفیت تخم‌ها است.

وقتی این شرایط مطلوب نادیده گرفته شود و رطوبت کاهش ‌یابد، پوسته تخم‌ها به‌طور غیرطبیعی سخت شده و این مسئله منجر به چسبیدن جوجه به پوسته می‌گردد. این چسبندگی نه‌تنها فرآیند هچ را مختل کرده، بلکه موجب کاهش نرخ موفقیت جوجه‌آوری نیز می‌شود.

8- باز و بسته کردن زیاد درب دستگاه در دوره هچر و بروز نوسان‌های رطوبتی:

در دوره هچر، باز و بسته کردن مکرر درب دستگاه رطوبت داخلی را به‌شدت نوسان داده و این تغییرات ناگهانی باعث آسیب‌های جدی به جوجه‌ها می‌شود. وقتی که رطوبت در سطح غیرمطلوبی قرار گیرد، احتمال چسبیدن پوسته به بدن جوجه‌ها افزایش‌یافته و این مسئله، فرآیند خروج آن‌ها از تخم را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند.

به همین دلیل، حفظ یک محیط پایدار و کنترل‌شده در داخل دستگاه هچر از اهمیت بالایی برخوردار است تا جوجه‌ها به‌سلامت و به‌موقع از پوسته خارج شوند.

9- تعداد نامتعارف جوجه‌ها در تخم:

در تخم‌های چندقلو، جوجه‌ها در یک فضای محدود و تاریک به سر می‌برند، جایی که دوزندگی تازه‌ در حال شکل‌گیری است. این موجودات به‌تدریج از یکدیگر فاصله گرفته و در دو جسم متفاوت متولد می‌شوند. ولی درعین‌حال ممکن است به هم یا به پوسته تخم بچسبند. چسبیدن پوسته به جوجه‌ موقع خروج از تخم در میان تخم‌های دارای چندین زرده رواج بالایی دارد. در این لحظات حساس هر جوجه باید تلاش کند تا از میان این پیچیدگی‌ها و موانع عبور کرده و به دنیای بیرون سالم قدم گذارد.

10- وجود گردش شدید هوا و جریان باد در اطراف تخم در زمان ذخیره‌سازی:

وجود گردش شدید هوا و جریان باد زیاد در اطراف تخم، به‌ میزان قابل‌توجهی بر کیفیت فرآیند هچ تأثیر می‌گذارد. این شرایط جوی ،موجب تبخیر سریع رطوبت از درون تخم شده و درنهایت، پوسته آن به جوجه چسبیده و حرکات طبیعی او را محدود می‌سازد. چسبندگی پوسته به جوجه، مانع از خروج آسان او می‌شود.

11- نبود تهویه مناسب در دوره هچر:

نبود تهویه مناسب در دوره هچر سبب شده، گازهای مضر مانند دی‌اکسیدکربن و آمونیاک به‌تدریج در محیط انباشته و کیفیت هوا به‌شدت کاهش ‌یابد. این وضعیت بر سلامت جوجه‌ها تأثیر منفی گذاشته درنهایت منجر به تولدی ناموفق و کاهش نرخ هچ می‌گردد. بدین ترتیب ایجاد یک سیستم تهویه مؤثر و پایدار در این مرحله حیاتی، از ضروریات فرآیند هچری محسوب می‌شود.

12- درگیری جنین با عفونت‌های باکتریایی:

در مراحل حساس رشد جنین، عفونت‌های باکتریایی به‌عنوان یک تهدید جدی ظاهرشده و روند طبیعی توسعه را مختل می‌کنند. این عفونت‌ها نه‌تنها به تضعیف سیستم ایمنی جنین منجر شده، بلکه موجب بروز عوارضی چون چسبیدن پوسته به جوجه‌ موقع خروج از تخم می‌گردند. در چنین شرایطی، جنین با اختلالاتی در تغذیه و تنفس مواجه شده که درنهایت بر سلامت و حیات آن تأثیر می‌گذارد. این وضعیت زنجیره‌ای از مشکلات را ایجاد کرده و منجر به اختلال در رشد و شکل‌گیری اندام‌های حیاتی نیز می‌گردد.

13- زودرس یا دیررس بودن تخم:

تخم‌های زودرس یا دیررس که در زمان نامناسب متولد می‌شوند، به دلیل عدم تطابق با شرایط محیطی، با مشکلات جدی در فرایند خروج مواجه هستند. در این حالت جنین در تلاش برای شکستن پوسته، با موانع فیزیکی و عدم تأمین اکسیژن روبه‌رو شده و درنتیجه، احتمال بروز استرس یا شکست در هچ شدن افزایش می‌یابد. این ناهماهنگی نه‌تنها به‌سلامت جوجه‌های تازه متولدشده آسیب می‌زند، بلکه تأثیرات منفی بر روند تولیدمثل و بقای نسل‌ها دارد.

راه‌های جلوگیری از چسبیدن پوسته به جوجه موقع بیرون آمدن از تخم

  • استفاده از تخم‌مرغ‌های تازه و سالم از مرغ‌های دارای تغذیه مناسب
  • ضدعفونی تخم‌مرغ‌ها قبل از قرار دادن در دستگاه جوجه کشی
  • چرخاندن تخم‌مرغ‌ها به‌صورت منظم
  • استفاده از تخم‌مرغ‌هایی با سن کمتر از 7 روز
  • کاهش استرس در مرغ‌ها برای تولید تخم‌های باکیفیت
  • اطمینان از تغذیه متعادل و کافی مرغ‌ها
  • رعایت زمان‌های مناسب برای جوجه کشی بر اساس نوع نژاد مرغ
  • تنظیم فشار هوا در دستگاه جوجه کشی
  • اجتناب از تغییرات ناگهانی دما و بروز نوسانات
  • استفاده از دستگاه‌ها با فناوری‌های پیشرفته دارای سنسورهای دقیق